Rotterdamse iconen, maar dan anders

Wil je de Rotterdamse iconen ontdekken of op een andere manier beleven? Trek dan op zaterdag 14 en zondag 15 september je makkelijke schoenen aan en wandel tijdens Open Monumentendag Rotterdam van het ene bijzondere bouwwerk naar het andere. Er gaan deuren open die normaal gesproken gesloten blijven en er is een verrassend programma op de locaties. We praten je bij.

Dit jaar is het thema van Open Monumentendag: ‘Onderweg. Routes, netwerken en verbindingen’. ‘In het programma verwijzen we naar onderweg zijn in de letterlijke zin, dus tussen twee bestemmingen. Maar ook naar de reis die we maken van het verleden naar het heden. Bijna het hele programma is gratis te bezoeken, maar sommige onderdelen moet je wel even van tevoren reserveren’, legt programmeur Cilia Batenburg uit. ‘Daarnaast brengen we dit jaar een nieuwe route uit waarbij je je verplaatst door de stad met verschillende vervoersmiddelen. Zo ga je met de tram, de metro (eerste metrolijn van Nederland!) en de bus. Zo loop je onder het water door, rijd je over fly-overs met spectaculair uitzicht en kom je langs een mooie selectie monumenten in wijken als Charlois en Delfshaven.’ Je vindt deze route en de routes die eerder zijn uitgebracht op de website van Open Monumentendag Rotterdam.

Hotel New York

Het iconische gebouw is terug van weggeweest in het programma van Open Monumentendag. En terecht, want het past natuurlijk perfect bij het thema van dit jaar. Het gebouw, dat sinds 1901 op de Kop van Zuid staat, was het hoofdkantoor van de Holland Amerika Lijn. Grote groepen landverhuizers en gelukzoekers werden via Rotterdam naar New York vervoerd. In 1995 opende in het pand het bekende hotel-restaurant waar je heerlijk kunt vertoeven. Portier Nico neemt je op 14 en 15 september mee door het imposante hotel en verklapt onderweg heerlijke juicy verhalen en (geheime) weetjes over het hotel.

De Hef

De Koningshavenbrug, de officiële naam van De Hef, opende in 1927 en was onderdeel van de spoorlijn Breda-Rotterdam. Met de komst van de Willemsspoortunnel in 1993 werd De Hef overbodig. Uiteindelijk werd de brug niet gesloopt omdat Rotterdammers met protesten lieten weten dat ze de brug wilden behouden. ‘Brugbeheerder Sjors laat je dit bouwwerk graag zien. Je bezoekt de machinekamer en dat is een fantastisch technisch hoogstandje’, zegt Cilia. ‘Hier wordt ‘het val’ bediend, het stuk van de brug dat boven het water hangt en op en neer kan wanneer nodig. Alles beweegt en draait, je kijkt je ogen uit.’ Voor mensen met hoogtevrees is dit misschien niet de beste keuze. De machinekamer bevindt zich op hoogte en de trap ernaartoe is steil.

Diergaarde Blijdorp

‘Wat niet veel mensen weten is dat er in Diergaarde Blijdorp 21 rijksmonumenten staan’, vertelt Cilia. ‘Van de Rivièrahal en de sierlijke ingang van het park tot de Gorillakijkhut en de Bergdierenrots.’ Het ontwerp komt van architect Sybold Van Ravesteyn. ‘Misschien wel de meest gesloopte architect van Nederland omdat hij zich veel bezighield met stations en die zijn door de jaren heen vaak vernieuwd of verbouwd. Bij de tour door het park leer je alles over deze architect en zijn ontwerpen.’ Ook leuk is dat op het voorplein van de dierentuin vanaf 18.00 uur het ZOOmerterras gratis opengaat. Je kunt er genieten van een zwoele nazomeravond tussen de flamingo’s met onder andere muziek en lekker eten.

FENIX

Tijdens Open Monumentendag krijg je de unieke kans om de transformatie van Fenixloods II van dichtbij te bekijken. De historische havenloods gaat in 2025 open als FENIX, het eerste museum in de wereld dat het thema migratie belicht met behulp van een hedendaagse kunstcollectie. Cilia: ‘Dit past natuurlijk perfect bij het thema ‘Onderweg!’ Voor het festivalweekend is er een speciale route uitgezet waarbij je leert over de geschiedenis van de loods, maar zeker ook een preview krijgt van wat komen gaat. Het FENIX-team staat klaar om je alles te vertellen over deze bijzondere transformatie.’

Groothandelsgebouw & Het Industriegebouw

Twee iconen van de Rotterdamse wederopbouw ontworpen door de bekende architect Hugh Maaskant en zijn compagnon Willem van Tijen. De achterliggende gedachte van dit soort bedrijfsverzamelgebouwen was dat ze na de oorlog bedrijvigheid zouden aantrekken. Cilia: ‘Veel mensen kennen Maaskant, maar hebben van Van Tijen nog niet eerder gehoord. Komend jaar is de 130e verjaardag van architectuur- en stedenbouwbureau Kokon, opgericht door ir. Willem van Tijen, en is het tevens 50 jaar na zijn overlijden. Ter herdenking hiervan organiseert Stichting Willem van Tijen het Van Tijen-jaar. Tijdens de rondleidingen in deze gebouwen leer je meer over hem, maar ook over de aanwezige kunst en de architectuur. Bij het Groothandelsgebouw hoort uiteraard ook een bezoekje aan het dak waar je een waanzinnig uitzicht hebt over de stad.’

Het Park

Heb je het over het Park dan weet iedere Rotterdammer welk park je bedoelt. Voor mensen van buiten de stad is ‘bij de Euromast’ een fijne toevoeging. ‘Het groen is hier aangelegd als een planologisch kunstwerk’, weet Cilia.  Het ontwerp komt van landschapsarchitecten vader en zoon Zocher en is bedoeld als wandelplaats in de Engelse landschapsstijl. ‘Op zondag kun je mee met een historische wandeling door dit prachtige park. Je leert over de geschiedenis en het specifieke ontwerp waarbij je na elke bocht wordt verrast.’

Als je de iconen hebt uitgespeeld…

Er zitten meer iconen in het programma van Open Monumentendag Rotterdam, zoals de Hofbogen, de Laurenskerk, de Van Nelle Fabriek en Huis Sonneveld, maar ook minder bekende plekken krijgen aandacht. Zo is er een mooie samenwerking met Rotterdam Street Culture Week in het Koopmanshuis aan de Rechter Rottekade. In het 18e-eeuwse rococo-interieur kun je luisteren naar spoken word en bij de Historische Scheepswerf Koningspoort is een freerun-wedstrijd. Studio de Bakkerij speelt een voorstelling over liefde bij Roeivereniging Nautilus. En in het historische pand op Schiekade 77 wordt een voorstelling gespeeld over het verdwenen Proveniershuis, waarbij het publiek wordt uitgedaagd mee te doen aan een rollenspel à la Dungeons & Dragons. Naast de eerdergenoemde themaroute die uitkomt, kun je een wandeling maken langs de grote hoeveelheid historische bruggen van Rotterdam. Veel kleine bruggetjes waarvan je het niet verwacht, hebben een monumentale status. Verrassend: de Erasmus- en Willemsbrug hebben deze status niet.

Klik hier voor meer informatie.